Begroting 2024-2027

Op 2 november j.l. vond de begrotingsraad plaats. Hieronder vind u de bijdrage die we als SGP fractie hebben ingebracht. Zonder inhoudelijke aanpassingen is de begroting goedgekeurd.

“Voordat we ingaan op de begroting is goed te memoreren dat er invloeden zijn die buiten de gemeente liggen maar ons wel raken. Vorig jaar noemde mijn collega Van den Brink daarbij de oorlog Oekraïne en de stikstof problematiek. Beide zijn nog steeds actueel en de laatst genoemde heeft nog steeds een invloed bij veel beleidsterreinen. En wie denkt daarbij nu niet automatisch aan de oorlog in Israël, waarbij ik mijn waardering en steun uit wil spreken over hetgeen onze burgemeester daarover in de laatst gehouden raadsvergadering gezegd heeft.

In deze week wordt in veel kerken ook in ons dorp het zo geheten Lutherlied gezongen: “Een vast burcht is onze God”. In verband met de herdenking van de Reformatie. Dit lied is geschreven door Maarten Luther en gebaseerd op psalm 46.

In die psalm worden we opgeroepen om te midden van alle verwarring en oorlogen te beseffen dat dat de Heere alleen God is. Hij regeert. Hij is werkelijk een hulp, ook in benauwdheden zegt deze psalm. Dat geeft ontspanning temidden van alle dingen die ons bezig kunnen houden. Voor ons ligt de begroting 2024 en wordt van ons gevraagd in te stemmen met een aantal beslispunten die feitelijk van aard zijn en geven we vandaag middels onze goedkeuring opdracht aan het college welke middelen waarvoor besteed kunnen worden. Laten we dat doen vanuit uit besef van psalm 46 en ik wens het college toe, zó te besturen, om ook in 2024 zoals ik mijn bijdrage bij de kadernota afsloot, tot zegen te zijn voor de mensen om ons heen.

Een invloed die we ook in ogenschouw moeten nemen is de val van het kabinet Rutte en de verkiezingen op 22 november. Dat maakt zoals we in de september circulaire kunnen lezen dat zowel de financieringssystematiek als de normering van het gemeentefonds controversieel zijn verklaard en de effecten uit de circulaire wel conform verwerkt zijn, maar uiteindelijk onzeker is wat de afspraken met een nieuw kabinet zullen zijn.

Dat brengt me gelijk bij een eerste punt namelijk het advies van de VNG (vereniging Nederlandse gemeenten) om (indien van toepassing) een niet sluitende begroting te presenteren. Als ik de september circulaire meenemen hebben we als gemeente Putten wel een sluitende begroting. Dat is belangrijk omdat in de toelichting op begroting een aantal zaken staan die zeker structurele invloed hebben. Zo moeten voor de investeringen die genoemd worden bijvoorbeeld ook gelden worden aangetrokken die we ook weer moeten aflossen. Ook zijn er de  lopende grote investeringen waar in 2023 al akkoord op is gegeven. Denk aan het centrumplan.

Nu kan dit allemaal gezien de goede en gezonde financiële positie van de gemeente, maar maakt dat we met de kennis van nu, het op termijn minder royaal zullen hebben dan de komende twee jaar en daarom is het goed de overschotten te reserveren voor gerichte investeringen zoals het college voorstelt. En ik wil het college dan ook een compliment maken voor de voortvarende aanpak van een aantal grote dossiers te weten de ontwikkeling van Halvinkhuizen, het besluit van de ontsluitingsweg enz. En dat we deze los van inflatiecorrectie kunnen doen zonder dat we de belasting verhogen onderstreept de huidige gezonde financiële positie.

Kijken we vervolgens naar de risico’s in de paragraaf weerstandsvermogen is het tweede dat genoemd staat de daling van de algemene uitkering. Deze staat gedefinieerd met een kans van 50% met een zeer grote impact en groot risico. Als beheersmaatregel lezen we dan …. mogelijk maatregelen nemen.

Verder zien we dat de ratio weerstandsvermogen in vier jaar daalt van 3,8 naar 1,9 of wel met 50%.

Hoe kijkt het college met in het achterhoofd de september circulaire nu naar haar eigen risico analyse? Blijft dit risico even groot? En als het risico even groot blijft, is dan het passief volgen, het mogelijk maatregelen nemen, voldoende? Graag reactie van het college?

Het tweede wat me daarbij verrast is dat de meerjarenramingen (2025 en verder) gebaseerd zijn op constante lonen en prijzen. Of wel geen verhogingen. Met als argumenten dit zal vanuit de algemene uitkering gecompenseerd worden. Dat zal gedaan zijn vanuit de gedachte…. Of je ze nu wel of niet meeneemt maakt voor het saldo niet uit, dus prima. Eens.

Ik herinner het college er wel aan dat bij de halfjaarcijfers die in de commissie EBOR van augustus uitgebreid besproken zijn, dat de indexatie van de lonen wel degelijk een nadelig effect heeft gehad. Is het dan niet wenselijk om hier toch met een nadelig effect rekening te houden? Ook hierop graag reactie van het college.

Dan maak ik een stapje naar de nota kostenverhaal en de kostenverdeling. Het zijn twee zaken, maar die beide geactualiseerd zijn of gaan worden. Wat betreft de nota kostenverhoging lezen we in de toelichting dat dit jaarlijks gaat gebeuren. Op zich een goede zaak, maar daar zit tegelijk wel een punt van zorg en ook een vraag.

We hebben ik dacht een paar jaar geleden op terrein van de leges ook een discussie gehad over fluctuatie van tarieven. Dat is wel iets wat mijn fractie ook bij de doorbelasting en verdeling van kosten wil voorkomen. En zou bijv. een jaarlijkse actualisatie op basis van een vierjaarsdoorrekening (als dat zou kunnen) uitschieters kunnen dempen. Vraag is of dat mogelijk is? Hoe kijkt het college daar tegenaan?

Wat betreft kostenverdeling lezen we bij de toelichting dat in 2023 de kostenverdeling is geactualiseerd en ook dat voor de begroting 2024 de kostenverdeling is geactualiseerd. Vraag aan het college is wordt de kostenverdeling nu jaarlijks geactualiseerd? Dus ook toerekening overhead voor bijv. begraven en riolering?

Een ander punt betreft het afval. Als we kijken naar bijlage A de specificaties per beleidsproduct – thema 1 het afval – dan zien we dat deze een positief resultaat opleveren. Althans financieel gezien. Ik neem dat aan dat dit alles op een hoop is. De tarieven gaan omhoog, maar we worden niet actief meer geïnformeerd over de tariefsopbouw.

Nu hebben we in 2021 besloten tot het poorttarief van met name het grof tuinafval. Deze zouden geëvalueerd worden. Kan het college aangeven op welke termijn dit gaat gebeuren en is het niet goed dit breder te doen dan alleen het poorttarief. Graag een reactie van de wethouder op dit punt.

Dan maak ik een stapje naar een volgend thema’s. Tijdens de kadernota heb ik nadrukkelijk gepleit voor het betrekken van de raad bij de samenwerkingsverbanden. Tijdens de begrotingsbehandeling van dit lopende jaar heeft mijn collega Van den Brink vorig jaar aangegeven wat de rol van de gemeente is op het stikstofdossier volgens onze fractie. We zijn blij hoe het college acteert rond de belangenbehartiging van agrarische bedrijven. We hebben gezegd dat bestuur van onze gemeente de verbinding moet zoeken tussen de agrariërs en de provincie. We zijn blij dat dit actief gebeurt.

Het is goed wat we lezen op pagina 25 dat bij nieuw beleid het college aansluiting zoekt bij de Foodvalley als toonaangevende regio voor de agrarische sector. Dit is in lijn met het coalitieakkoord waar staat dat we bekijken hoe we nog meer kunnen samenwerken met de Foodvalley.

Als ik de toelichting lees is het doel om een brugfunctie te vervullen tussen Foodvalley en de Noord-Veluwe. En onder het kopje intergemeentelijke samenwerking schrijft het college en ik citeer: “ vanaf 2024 zet het college ook in op deelname aan … gezien het woordje “ook” … vraag ik het college: zijn er al iets meer ontwikkelingen rond de samenwerking met de Foodvalley na de raadsinformatiebrief van juli jl.? Kan de wethouder of portefeuillehouder daar iets over zeggen?

Tijdens de kadernota is mijn fractie voorzichtig kritisch geweest op de samenwerking rond het BLNP. In de toelichting staat dat deze in 2024 verder doorontwikkeld wordt en tegelijkertijd staat in dezelfde alinea dat onderzoek in 2025 moet leiden tot een voorstel over toekomst van de samenwerking. Is dit niet de verkeerde volgorde? En …. wat is de inzet van het college hierop?

Dan het thema wonen. Als het gaat om wonen is daar de achterliggende jaren veel en vaak over gegaan. De SGP is blij met de stappen die er nu gezet gaan worden in Halvinkhuizen, Bosrande en de inzet van het college om te komen tot ontwikkelstrategie Ambachtstraat. Onze fractie herhaalt net als andere fracties, dat we willen bouwen voor Puttenaren. Dat is bouwen op basis van natuurlijke demografische ontwikkeling van Putten en niet voor de randstad. Dit is niet altijd te sturen. Tegelijk is het thema wonen breder. We denken daarbij aan het huisvesten van arbeidsmigranten en de vluchtelingen en asielzoekers. We worden van tijd tot tijd beperkt geïnformeerd hierover. Met betrekking tot de arbeidsmigranten is volgens mij Kolthoorn inmiddels leeg. Kunnen we concluderen dat dat niet tot problemen heeft geleid als het gaat om huisvesting? Of is het probleem verschoven?

Al met al zou mijn fractie graag iets meer op de hoogte gehouden willen worden over de huisvesting van de genoemde groepen, temeer omdat het college zelf aangeeft dat hier meerdere uitdagingen liggen. Graag een toezegging van het college hierop.

Tenslotte is onze fractie blij met wat we lezen over het preventieprogramma kansrijke start en willen we een dikke streep zetten onder wat we lezen inzake hulpprogramma’s voor gezinnen. Als SGP vinden we dat deze daarin een centrale plaats moeten hebben en het is goed dat dit in 2024 een vervolg krijgt.”